پنج شنبه آخر سال است و دلتنگ عزیزانی هستم که در میان ما نیستند ...
شادی روح تمامی اموات، خصوصا شهیدان:
رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات
حضور در قبرستان و انجام اعمال خیر برای اموات در روز پنج شنبه [1] خصوصا پنجشنبه آخر سال ، یکی از رسومات و سنت های مستحب و خدا پسندانه محسوب می گردد، البته زیارات اموات فقط مختص به روز پنج شنبه نیست و شنبه ، دوشنبه و جمعه نیز برای زیارت اموات مناسب و مستحب است. [2]
رسم بر آن است که در روز پنج شنبه خصوصا پنج شنبه آخر سال به زیارت قبور می روند که این امر اگر موجب اغفال مردم از ایام دیگر سال نشود، بسیار پسندیده و مورد تائید می باشد، ولیکن اگر فقط در پنجشنبه آخر سال به زیارت اهل قبور برویم یک نوع جفا به درگذشتگان محسوب می گردد چرا که آنها در طول سال منتظر حضور نزدیکان خود هستند، آنچنان که امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «قسم به خدای متعال، مردگان رفتن شما را (بر سر قبورشان) می دانند و با حضور شما مسرور می شوند و با شما اُنس می گیرند و بهره مند می شوند»[3] پس در نتیجه زیارت قبور را نباید به هفته آخر سال محدود نمائیم و البته تنها اموات از این عمل بهره مند نمی شوند امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «ثواب اعمال خیر، براى کسى که براى مردگان انجام مى دهد، براى او و براى آن مرده، هر دو نوشته مى شود.»[4] و همچنین می فرماید: « به زیارت مردگان بروید و بر آنان درود و سلام بفرستید، زیرا این کار درس عبرتى براى شما می شود. »[5] پس زیارت اموات همراه بر ثواب اخروی درس عبرتی برای اهل دنیا نیز محسوب می گردد.
در مورد حضور در قبرستان امام صادق (علیه السلام) می
فرماید: «اهل قبرستان حضور شما را می فهمند و شاد می گردند و با شما انس
می گیرند.»[6] پس به جاست که هنگام حضور در قبرستان برای تمامی اموات دعا و
طلب خیر نمود و العیاذبالله انجام گناه (غیبت، بی حجابی، چشم چرانی،
دروغ و ..... ) ، صحبت های لغو و پرداختن به امور دنیوی در قبرستان جدا
اجتناب نمود ، در مورد دعا برای اهل قبور در قبرستان روایات متعددی ذکر شده
از جمله آنکه امام صادق (علیه السّلام) می فرماید: در هنگام حضور در
قبرستان این دعا قرائت شود:
«اللَهُمَّ جَافِ الارْضَ عَنْ جُنُوبِهِمْ،
وَ صَاعِدْ إلَیْکَ أَرْوَاحَهُمْ، وَ لَقِّهِمْ مِنْکَ رِضْوَانًا، وَ
أَسْکِنْ إلَیْهِمْ مِنْ رَحْمَتِکَ مَا تَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُمْ وَ
تُؤْنِسُ وَحْشَتَهُمْ؛ إنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ؛ بار
پروردگارا! زمین را از اطراف پهلوهای آنان بگستران، و ارواح آنانرا
بسوی خود بالا بر، و مقام رضوان و خشنودی خود را بدانها برسان، و از
رحمت خود رحمتی را در آستانۀ آنها فرود آور که با آن تنهائیشان تبدیل
به جمعیّت گردد و وحشت آنها تبدیل به انس شود؛ بدرستیکه تو بر هر
کاری توانائی.»
و در قبرستان یازده مرتبه سورۀ قُلْ هُوَ اللَهُ أَحَدٌ قرائت و ثوابش
را به روح اموات قبرستان هدیه شود و روایت شده است که کسی که این
عمل را بجای آورد خداوند به عدد مردگان به او ثواب و پاداش می دهد
[7]
پی نوشت:
[1]. مستدرک الوسائل ج10 ص383
[2]. الکافی ج 3 ص 228
[3]. وسائل شیعه ج 2 ص 878
[4]. زاد المعاد ص 574
[5]. بحار الانوار ج79 ص64
[6]. بحارالانوار ج99 ص 300
[7]. مستدرک الوسائل ج 2 ص 230
---------------------------------------
مطالعه بیشتر در:
اموات
